Mata i Young Leosia zabierają się za depenalizację marihuany w Polsce

Na razie przywieźli z Jamajki trzy kawałki i zapowiedzieli wydanie mixtape’a. Chcą też promować, edukować i dostarczać rozrywki. Prawa raczej nie zmienią, chociaż w Sejmie leży projekt depenalizujący marihuanę i wciąż czeka na pierwsze czytanie.

Wolę widzieć słońca blask niż bez końca wrzask gdzieś dookoła mnie
W kraju takim jak Polska
Plan może posłać nas w miejsce złe, nie wiadomo gdzie
Nie chcę do więzienia
Po co mi ta recepta? (Po co mi?)
Skoro tylko raz byłem chory
Po tym tworzyć lubię
Lecę z Leo na melanż, już wiem, że dzisiaj skuję się
Mocne zioło, materac, więcej nie potrzebuję, nie
Tutaj policeman już nie przeszukuje mnie

Tak rapuje SKUTE BOBO (czyli raper Mata) w kawałku nagranym wspólnie z Young Leosią podczas ich wspólnego wyjazdu na Jamajkę. Leosia swojej zwrotki też nie buduje na jakimś labiryncie odniesień czy zakodowanych metafor – sprawa jest raczej prosta: na Jamajce spoko się imprezuje, bo można tam do woli palić konopie.

W końcu mogę dotknąć raju na ziemi
Mogę tu pomyśleć, zażyć zieleni
[…]
Tu się pali Cannabis i (?)
Blanty kręci z nami każdy bad man
Jestem tu tak high jak rastaman
Wersy hot jak Jamajka

W warstwie wizualnej teledysku idylliczny chill na Jamajce – palmy, kolorowe napitki, lazurowa woda w oceanie, zabawy na dmuchanych materacach w basenie, jamajskie plaże i oczywiście dużo, dużo palenia, dużo też różowych włosów Leosi i gołej klaty Matczaka, na której dynda sobie srebrny wisior z liściem marihuany.

WYSPA NADZIEI, bo tak nazywa się ten kawałek, nabił w dwa dni prawie 600 tysięcy odsłon na YouTubie. To jeden z trzech utworów, które Mata z Leosią przywieźli z Karaibów. CICHO, dużo bardziej oszczędne w warstwie tekstowej, ale z podobnie sympatycznymi obrazkami w klipie już przebiło 1,2 miliona, a KC – idealny, nieinwazyjny podkład pod palenie, ma na razie trochę powyżej 100 tysięcy odsłon.

W opisie każdego z utworów znalazł się hasztag #fundacja420 i wyjaśnienie: „Fundacja 420 to przestrzeń dla wszystkich fanów muzyki, którzy chcą przyłączyć się do ruchu na rzecz depenalizacji marihuany w Polsce. Aby nas wspierać, wystarczy nas słuchać”. Promocja, edukacja, rozrywka – to, zgodnie z informacjami na minimalistycznej stronie projektu, jego filary.

Zrobił, jak zapowiedział3>

Okazuje się, że kiedy Mata zapowiedział na gali nagród Empiku w połowie lutego, że chce rozpocząć walkę o depenalizację marihuany, nie rzucał słów na wiatr. Właśnie opublikowanymi kawałkami przywiezionymi z Jamajki ogłosił kolejny krok: start Fundacji 420.

Dwa tygodnie przed galą Mata został zatrzymany za posiadanie konopi. Późnym wieczorem nim i jego kolegą zainteresowali się funkcjonariusze Policji – jak poinformowało radio RMF FM, przy chłopakach znaleziono około dwóch gramów marihuany. Tyle wystarczyło, żeby noc spędzili w policyjnej izbie zatrzymań, a nazajutrz ich mieszkania zostały przeszukane. Oni sami usłyszeli zarzuty posiadania substancji odurzających.

– To jest czysty absurd, że policja w 2021 roku w centrum Europy zatrzymuje człowieka za posiadanie 1,5 grama marihuany. Aparat państwa jest zaangażowany do tego, żeby zajmować się człowiekiem, który idzie sobie ulicą i nikomu nie szkodzi? To po prostu absurd! – mówiła Beata Maciejewska, posłanka Lewicy i przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Legalizacji Marihuany, w rozmowie z Krytyką Polityczną kilka godzin po zatrzymaniu rapera.

Za skuna mandat, a nie krata

Matczak przyznał się do posiadania substancji psychoaktywnych, a na gali bestsellerów Empiku, gdzie po raz pierwszy pojawił się publicznie od czasu zatrzymania, wprost opowiadał, jak wyglądało jego spotkanie z policją: – Ja dwa tygodnie temu zostałem złapany za posiadanie marihuany. Chciałem coś zdementować. Wiele osób uważa, że to była jakaś akcja promocyjna. To nie była akcja promocyjna. Po prostu byłem w pracy, ciężki dzień. Skończyłem pracę, pojechałem z kolegą na piłkę. Chcieliśmy z kolegami się trochę wyluzować. Złapali nas panowie policjanci – mówił ze sceny raper.

Na koniec swojego krótkiego wystąpienia wyłożył swój pomysł na uregulowanie prawa wokół substancji psychoaktywnych: „Za skuna mandat, a nie krata. Hakuna matata!”.

Byłaby to chyba najkrótsza treść ustawy w historii polskiego parlamentaryzmu, ale nikt przecież nie oczekuje od Maty, żeby pisał nowe prawo. Sam zresztą na stronie fundacji informuje, że chce zając się promocją, edukacją i rozrywką. Za rok zapowiada nie obalenie reżimu antynarkotykowego, tylko wydanie mixtape’a z utworami artystów i artystek, którzy będą nawijać, jak się bawią po paleniu. Wydaje się, że to drugie jest w obecnych warunkach dużo bardziej realistyczne niż to pierwsze.

Dwa projekty ustaw Parlamentarnego Zespołu ds. Legalizacji Marihuany już upadły w Sejmie – złożone do marszałkini Sejmu zostały zresztą dokładnie rok przed premierą jamajskich kawałków Maty i Leosi. Zmiany zaproponowane w dwóch odrzuconych ustawach były raczej skromne – dotyczyły dostępu do marihuany medycznej oraz kwestii krajowych upraw konopnych.

Nie wiemy, czy sejmowej dyskusji na temat trzeciego projektu ustawy w ogóle się doczekamy. A to w nim zawarte są przepisy, które realnie wprowadziłyby dekryminalizację i depenalizację posiadania marihuany – czyli zniesienie kar oraz wykreślenie posiadania na własny użytek z listy przestępstw.

Autorki projektu ustawy chciałyby również zalegalizować domowe uprawy konopi indyjskich, zezwalając na hodowanie do czterech konopnych krzaków na gospodarstwo domowe. Na razie jednak projekt utknął w zamrażarce sejmowej i nie zanosi się, żeby w najbliższej przyszłości miał się z niej wydostać. A nawet jeśli tak by się stało, to podczas debaty sejmowej nad poprzednimi projektami mieliśmy już przedsmak tego, jak na marihuanę zapatruje się sejmowa większość.

– Osoby pod wpływem marihuany powodują wypadki ze skutkiem śmiertelnym. Jest zbadany wpływ używania marihuany na zwiększone zagrożenie depresją i próby samobójcze. Czy wnioskodawcy biorą odpowiedzialność za cierpienie tych ludzi? Jest skandalem, że istnieje w Sejmie Parlamentarny Zespół ds. Legalizacji Marihuany. Ten zespół powinien zostać zdelegalizowany! – pieklił się z mównicy sejmowej poseł Zbigniew Dolata z Prawa i Sprawiedliwości. I to podczas dyskusji nad dostępem chorych do marihuany medycznej, a nie dostępem Skutego Bobo do palenia wieczorem na mokotowskim boisku.

Tu nikt nas nie dzieli na mądrych i skutych

Fundacja 420 zapowiada, że zamierza obalać stereotypy na temat marihuany. Problem w tym, że jej inicjator jest jednak dość stereotypowym użytkownikiem – młodym raperem, uprzywilejowanym artystą. Raczej nie należy spodziewać się, że jego konopne wyznania zmienią czyjeś wyobrażenie na temat tego, kto i po co pali dzisiaj skręty.

To, co Mata ma jednak do zaoferowania ruchowi na rzecz depenalizacji, do którego właśnie dołączył, to swoją ogromną popularność i… szczerość. Nie wchodzi w buty eksperta od oenzetowskich konwencji regulujących substancje psychoaktywne, tylko robi to, co potrafi najlepiej – rapuje o palonku. I nawet to, że jako milioner z gigantycznymi zasięgami leci szukać konopnych inspiracji na Jamajkę, a nie kitra się ze skunem gdzieś na plaży w Dąbkach, też dodaje mu autentyczności.

Mata nigdy zresztą nie próbował dorabiać sobie żadnej ulicznej legendy – dobrze musi zdawać sobie sprawę, że przywilej chroni go przed scenariuszem, w którym wyrok za posiadanie zniszczyłby mu życie. Pytanie, czy na następnych kawałkach wypuszczanych w ramach fundacyjnych produkcji znajdzie się miejsce na perspektywę kogoś, kto nie może sobie odreagować nocy w izbie zatrzymań kilkutygodniowym wypadem na Karaiby.

Z drugiej strony zatrzymanie Maty było tak dużym newsem m.in. dlatego, że jak na dłoni pokazało: przed drakońskim prawem narkotykowym nie chronią ani platynowe płyty, ani bycie synem jednego z najbardziej znanych prawników.